1 Makkabeeërs 02
01In dij tied dee Mattatias, zeun van Johannes en klaainzeun van Simon, van zok spreken. Hai was n priester oet Jojarib zien femilie oet Jeruzalem en woonde in Modeïn.
02Vief zeuns haar e: Johannes, ook Gaddi nuimd,
03Simon, dij ook Tassi nuimd wer,
04Judas, doar ze ook Makkabeüs tegen zeden,
05Eleazar, dij ook Avaran nuimd wer, en Jonatan, doar ze ook Affus tegen zeden.
06Dou e zag wat veur godslasterlieke zoaken zok in Judea en Jeruzalem ofspeulden,
07zee e:
"Wai mie, bin ik geboren om aan te zain
hou mien volk verrinnewaaierd wordt,
hou haailege stad vernaild wordt?
Mout ik ter noar kieken
hou stad aan vijand oetleverd wordt,
hou t haailegdom in handen vaalt van vremden?
08Tempel wer as n man zunder aanzain,
09t kostboar tempelraif wer as roofgoud wegvoerd.
Jeruzalem heur kinder werden ombrocht in stroaten,
heur jongkerels werden doodmoakt deur t sweerd van vijand.
10 Wat volk het nait n paart van heur laand in bezit,
het gain roof veur heur bemachtegd?
11 Aal heur pronk is heur ofpakt,
zai is n sloavin, heur vrijhaid is heur ontnomen.
12 Ons haailege tempel is verrinnewaaierd,
zien pracht en proal binnen verswonnen,
vremde volken hebben hom ontwijd.
13 Woar leef we nog laanger veur?"
14 Mattatias en zien zeuns scheurden heur klaaier, trokken raauwgoud aan en gavven zok over aan swaarde raauw.
15 Op zekere dag kwammen der ofgezanten van keunenk noar Modeïn. Ze mozzen t volk der tou prezzen zien godsdainst òf te sweren en der touzicht op te holden dat doar ook ovverd wer.
16 n Bult Isrelieten gingen noar heur tou en Mattatias en zien zeuns muiken heur opwachten ook.
17 Keunenk zien ofgezanten zeden tegen Mattatias: "Ie binnen n man van gezag en hebben eer en aanzain in dizze stad, joen zeuns en joen volk stoan achter joe.
18 Loat ie eerste wezen om keunenk zien bevel op te volgen. Aal volken binnen joe ja al veurgoan, inwoners van Judea en lu dij nog in Jeruzalem wonen, ook. Soamen mit joen zeuns zel ie bie beste vrunden van keunenk heuren, en ie zellen overloaden worden mit zulver, gold en n bult aander geschenken."
19 Mor Mattatias zee haard en dudelk: "Al zollen alderdeegs ale volken in keunenk zien riek hom geheurzoam wezen en al vaalt alderdeegs elkenain godsdainst van zien veurolders òf deur odders van keunenk op te volgen,
20 ik, mien zeuns en mien volk, wie zellen ons holden blieven aan t verbond van ons veurolders.
21 Mag God ons der veur bewoaren dat wie wet en veurschriften nait meer kennen willen.
22 Wie zellen keunenk zien odders nait geheurzoamen en wie zellen gain doembraid ofwieken van ons godsdainst."
23 Hai haar t nog mor naauw zegd of veur t oog van elkenain kwam n Jeud noar veuren tou dij volgens keunenk zien odders n ovver brengen wol op t altoar in Modeïn.
24 Mattatias zag dat en wer roazend. Hai begunde over aal zien leden te schudden van aargernis en luit zien rechtmoatege gram vrij loop. Hai sprong op man òf en stook hom veur t altoar deel.
25 Votdoalek der achteraan muik e keunenk zien ofgezanten dij t volk der tou prezzen mozzen ovvers te brengen, ook dood en vernailde t altoar.
26 Zo luit e zain dat e wet toudoan was, zo as Pinechas n moal doan haar mit Zimri, Salu zien zeun.
27 Mattatias trok deur stad hèn en raip haile haard: "Elk dij t mit wet holdt en staait veur t verbond, dij mout mitkommen!"
28 Hai vluchtte mit zien zeuns baargen in; heur haile hebben en holden luiten ze in stad achter.
29 In dij tied trokken n haile bult dij zok aan recht en wet holden wollen, noar woestijn tou. Doar gingen ze wonen.
30 Ze nammen heur kinder, heur vraauwen en heur vij mit. Want ze konden ja t nait laanger haarden.
31 Al gaauwachteg vernammen keunenk zien ofgezanten en soldoaten dij in Davidsbörg in Jeruzalem legerd wazzen dat ter Isrelieten wazzen dij zok van keunenk zien odders niks aantrokken haren en noar schoelsteeën wied vot oetweken wazzen.
32 Mit n groot leger gingen ze achter heur heer en dou ze heur opspoord haren, sluigen ze in de buurt heur kaamp op. Ze muiken zok kloar om heur op sabbat aan te valen
33 en raipen: "Nou is t genog! Kom veurndag en dou wat keunenk zegt as ie in leven blieven willen!"
34 Mor zai zeden: "Nikstervan! Wie kommen nait veurndag en wie doun nait wat keunenk zegt. Wie schenden sabbat nait!"
35 Op slag ging t leger in aanvaal.
36 Isrelieten verweerden zok nait, ze smeten nait mit stainen en sloten tougang noar heur schoelstee nait òf.
37 Ze zeden: "Loat ons den mor doodgoan, onschuldeg as we binnen! Hemel en eerde binnen ons getugen dat ie ons t' onrechten ombrengen!"
38 Zo werden ze op sabbat aanvalen en ofslacht, manlu, vraauwlu en kinder, omtrent doezend man mit nkander, en heur vij der ook nog bie.
39 Dou Mattatias en zien pazzipanten dit aan wait kwammen, trokken ze swaarde raauw aan.
40 Ze zeden tegen nkander: "As wie aalmoal net zo doun as ons bruiers en ons levent en ons veurschriften nait tegen vremde volken verdedegen, zellen ze ons al gaauw van wereld votveegd hebben."
41 Aigenste dag nog nammen ze dit besloet: "As ain ons op sabbat aanvaalt, vecht wie weerom, dat wie nait aalmoal omkommen zo as ons bruiers dij in heur aigen schoelstee ombrocht werden."
42 Doudestieds sloot n koppel Chasideeërs zok bie heur aan; t wazzen veerdege strieders dij genegen wazzen zok veur wet in te zetten.
43 Ook lu dij vlucht wazzen veur geweld en onrecht, sloten zok bie heur aan en kwammen boudel mit verstaarken.
44 Mit nkander brochten ze n leger op n bainen en in aal heur grammiedeghaid en roazens muiken ze dij nait meer traauw aan wet wazzen en zok doar nait om bekommerden, dood. Dij ontkommen kon, vluchtte noar haaidens om zok doar in vaaileghaid te brengen.
45 Mattatias en zien vrunden trokken rond en huilen altoars ondersteboven.
46 As ze jonges in kontrainen van Israël aantrovven dij nait besneden wazzen, den luiten ze dij besnieden - mit geweld, as t nait aans kon.
47 Ze gingen achter heur trötse vijanden heer en heur verzet haar n goud gevolg.
48 Ze huilen wet hoog, dwaars tegen haaidens en heur keunenks in, en dij wet ontraauw wazzen, luiten ze nait aan macht kommen.
49 Dou Mattatias vuilde dat e nait laank meer te leven haar, zee e tegen zien zeuns: "Nou komt ter n tied van tröts en straf, van dikke ellèn en glìnne gram.
50 Jonges van mie, loat zain dat ie joe haildaal inzetten willen veur wet en heb ales, alderdeegs joen levent, veur t verbond van ons veurolders over.
51 Denk aan wat ons veurolders, van older op older, doan hebben. Den zel ie veur aaid noam en foam verdainen.
52 Bleek Abraham nait traauw te wezen dou e oetperbaaierd wer en is hom dat nait as rechtveerdege doad aanrekend?
53 Jozef huil zok aan t gebod, alderdeegs dou t ter maal veur hom oetzag, en hai wer keunenk van Egypte.
54 Ons veurvoader Pinechas was niks te veul en kreeg veur aiweg t priesterschop.
55 Jozua dee wat hom opdroagen was en wer rechter over Israël.
56 Kaleb getuugde veur t volk van zien vertraauw en kreeg doarom n paart van t laand.
57 Vanwegens zien vroomhaid kreeg David veur aiweg t keunenkschop.
58 Elia wer in hemel opnomen omreden hai haar zok mit blieder haarten inzet veur wet.
59 Chananja, Azarja en Misaël vertraauwden op God en werden zo red tou t vuur oet.
60 Daniël wer vanwegens zien onschuld oet laiwen heur bek verlöst.
61 Zo kin je noagoan dat elk dij zien vertraauw op God stelt, bemoudegd wordt van older op older.
62 Wees nait baang veur wat n zundeg mensk zegt, want overaal doar e eer mit inlegt is veur misbult en veur wurms.
63 Vandoag wordt e eerd en mörgen is der niks meer van hom over. Hai zel weer stof worden, zien plannen zellen op niks oetlopen.
64 Jonges, wees flink en zet joe in veur wet, want deur wet zel ie eer verdainen.
65 Simon hier, joen bruier, is n goud roadsman, dat wait ik. Luster altied noar hom, hai zel n voader veur joe wezen.
66 Judas Makkabeüs het van jongs òf aan altied staarkste west. Hai zel joen aanvoerder wezen en oorlog tegen vremde volken laaiden.
67 Zörg aal dijent dij wet onderholden aan joen kaant te kriegen en vreek aal wat joen volk aandoan is.
68 Reken òf mit haaidens en hol joe aan wat wet veurschrift."
69 Dou zegende hai heur en wer e mit zien veurolders verainegd.
70 Hai kwam oet tied in t joar 146 en wer biezet in t graf van zien veurolders in Modeïn. Hail Israël raauwde om zien dood.
|
